Het nieuwe ondernemen is volgens biologisch melkveehouder Peter Oosterhof uit Foxwolde (Dr.) je bedrijf zo goed mogelijk inpassen in je omgeving. Kansen en (on)mogelijkheden die dat biedt, zo goed mogelijk benutten en oude kennis opnieuw inzetten. Hoe doet hij dat concreet?

Door Joke Kranenberg

‘Ik ben geen geitenwollensok-type”, benadrukt biologisch melkveehouder Peter Oosterhof direct aan het begin van het gesprek. “Mijn bedrijf zit al generaties op deze plek; grenzend aan een natuurgebied. Tot 2019 heb ik gangbaar geproduceerd, maar onderweg ben ik zoekende geraakt. Als gangbaar boer ‘moest’ ik zoveel mogelijk melk produceren. Ik was heel druk met het inzetten van allerlei hulpmiddelen om de productie te verhogen. Maar mijn eigen inkomen ging niet mee omhoog, want de kosten stegen ook navenant.”

Uit de race stappen
Door een kennismaking met Kringlooplandbouw (adviseur Peter Takens) en later via studiegroep ‘de Grazers’ kreeg Oosterhof contacten met boeren die het anders deden, en kwam de nadruk op veel weiden. Dit betekent voor Oosterhof lagere kosten. “In de gangbare landbouw draait het vaak om de stal en krachtvoer. Bij een open dag zie je dan ook de voergang vol bedrijven die aan dit systeem verdienen; van de voerfabrikant, tot de stallenbouwer en de bank. En aan de boer de schone taak alle gedane investeringen terug te verdienen. Met dit inzicht ben ik uit die race gestapt.” Gefaseerd stopte hij met kunstmest om per 1 april 2019 helemaal omgeschakeld biologisch te zijn.

Flinke transitie
Oosterhof ervoer dat proces als best pittig. “Ik moest afscheid nemen van partijen waarmee ik een jarenlange relatie had opgebouwd en moest m’n netwerk opnieuw opbouwen. Alles bij elkaar was het een flinke transitie.” Terugkijkend vindt Oosterhof het meer dan de moeite waard. “De voorwaarde voor duurzaamheid is een goed inkomen; anders gaat of blijft niemand zo werken. Een tweede voorwaarde vind ik dat er geen gebruik gemaakt wordt van eindige grondstoffen. Dat lukt me nog niet, maar we proberen het wel zo veel mogelijk te beperken. Voor een goede opbrengst moest ik meer met de natuur gaan werken. Het vastleggen van energie door fotosynthese en dat dan rechtstreeks de koe in, dat is pas efficiënt. Daarmee leg ik in mijn bedrijfsvoering nu veel nadrukkelijker een link. Zelf moet ik nu flink aan de bak met mijn beweidingssysteem en ik ben actief bezig met het grassen- en kruidenbestand in de weides.”

Ook qua machines maakt Oosterhof nu andere keuzes. Hij somt om: “Een maaibalk, een rondebalenpers met een variabele perskamer, een hark die het gras oppakt in plaats van versleept, een balenverzamelaar, een mulchmachine om zonder complete herinzaai het gras/kruidenbestand te verbeteren en een giertank met een zwengelbreedverspreider. De nieuwste aanwinst is een elektrische heftruck met een doseerbakje om in de winter de balen te voeren. Alles is gericht op minder bewerkingen met zo weinig mogelijk energieverbruik en bodemverdichting. Want een goede, levende bodem is de basis. Dat is mij inmiddels meer dan duidelijk.”

Eigen merkkaas
Een gedeelte van de melk van De Oosterhof laat de ondernemer door een kleine kaasfabriek verwerken tot een eigen merkkaas: WeideWolmer. Deze wordt verkocht in verschillende winkels in de buurt. “Ik vond het een rare dooddoener als ik het verhaal van mijn zoektocht vertelde en mensen vroegen: waar kan ik je melk vinden? Dat ik dan moest antwoorden in het huismerk van Albert Heijn. Daar moest een oplossing voor gevonden en dat is WeideWolmer geworden. De lekkerste kaas die er is. Dat is voor mij, een nuchtere noord-Drentse boer best een hele uitspraak, maar het loopt harstikke goed.”

Hoewel zijn koeien nog nooit zo weinig melk hebben gegeven, houd Oosterhof er zelf onder de streep veel meer aan over. “Ook ben ik een demobedrijf en zijn hier regelmatig excursies. Het is best druk allemaal, maar ik heb er nu veel meer lol in. Ik ben meer ondernemer dan voorheen. Ik mag dingen zelf uitvinden; geen pleisters plakken, maar echte oplossingen maken en zorgen dat dit bedrijf voor de toekomst bestendig is.”

Bedrijfsgegevens
Peter Oosterhof (51) en Marieke den Oudsten (51) zijn biologisch melkveehouders in Foxwolde (Dr.) Ze hebben twee kinderen: Mara (12) en Jilt (10).

• 110 biologische melkkoeien
• 68 hectare weidegrond, 30 hectare natuurland en 10 hectare grond met een beheersvergoeding
• sinds 1 april 2019 biologisch
• zelfvoorzienend in energiebehoefte door 200 zonnepanelen
• eigen kaasmerk WeideWolmer
• vader Piet en broer Erik leveren ook hun bijdrage aan het bedrijf