Tijmen van Zessen is melkveehouder in Lexmond (Utr.). Ondanks de onzekerheid waarmee veel melkveehouders kampen, ziet hij perspectief in de energietransitie, in samenwerking met andere melkveehouders, in extensivering en in verbetering van zijn veestapel. En in de coronatijd begon hij met huisverkoop.

Door Ed Asscheman

Het perspectief in de melkveesector ligt volgens melkveehouder Tijmen van Zessen niet voor het oprapen. “We hebben te maken met een stikstofcrisis en er is veel onzekerheid. Toch wil ik niet bij de pakken neerzitten en kansen benutten die er naar mijn idee wel zijn.” Van Zessen haakte in 2019 aan bij de energietransitie. Op zijn bedrijf zijn toen 840 zonnepanelen gelegd. Deze zorgen voor stroom op het eigen bedrijf en kunnen bovendien 50 huishoudens van stroom voorzien.

De ontwikkelingen op het gebied van de energievoorziening op zijn bedrijf gingen verder. In 2021 is een accu voor stroomopslag op zijn bedrijf geplaatst. De accu is interessant om ook in perioden met minder zonne-energie voldoende stroom beschikbaar te hebben. “Het is zonde om op piekmomenten stroom te moeten ‘weggooien’. Met de accu hebben we ook ’s nachts duurzame stroom voor onze melkrobots.”

Veehouder nu ook energiehandelaar
Samen met Kiwatt, de leverancier van de accu, zette Van Zessen verdere stappen. Hij kan nu ook energie in- en verkopen van het net. Aan de hand van een algoritme kan het optimale moment worden bepaald voor de in- of verkoop van de stroom. De veehouder is hiermee energiehandelaar geworden. De nieuwste toepassing is erop gericht om netcongestie te verminderen. Door tijdens momenten van onbalans de accu beschikbaar te stellen aan de netbeheerder, draagt de accu bij aan een stabiel(er) stroomnetwerk. In de toekomst zijn er wellicht mogelijkheden om meer accu’s op zijn bedrijf te plaatsen.

Samenwerking met andere melkveehouders
Het melkveebedrijf van Van Zessen, dat hij runt met zijn ouders en zijn vrouw Miranda, ligt in de buurt van het Natura 2000-gebied Zouweboezem. Het gebied staat bekend als de broedplek voor de grootste purperreigerkolonie van Europa en heeft een oppervlakte van 257 hectare. Daarnaast is het stikstofgevoelig en daarom heeft de melkveehouder de kans gegrepen om te extensiveren. Niet door minder koeien te houden, maar door grond te kopen van een buurman die stopte met melken.

“We hadden geluk dat we samen met nog een buurman de grond konden overnemen. Voor bedrijven die in een omgeving zitten met veel vraag naar grond, is dat natuurlijk veel lastiger.” De overname betekende dat Van Zessen meer koeien ging melken, hij ging van 70 naar 95, en dat de buurman die stopte met melken het jongvee voor hem ging verzorgen. “Dat leidde ertoe dat de stikstofuitstoot van mijn bedrijf met 28% afnam.” Of dat voldoende is om te voldoen aan toekomstige stikstofnormen, is nog niet duidelijk. “We doen meer om de stikstofuitstoot terug te brengen, zoals aanpassingen aan het voer. Veel maatregelen die we nemen, dragen bij aan minder stikstof, maar zijn nog niet juridisch verankerd als oplossingen voor minder stikstofuitstoot.”

Nadruk op meer vet en meer eiwit
Naast inhaken op de energietransitie en samenwerking/extensivering richt Van Zessen zich ook op de fokkerij, een aanpak waarmee zijn vader in het verleden al mee begon. “We richten ons op het fokken van koeien met meer toegevoegde waarde. Concreet betekent het dat we fokken op meer vet en meer eiwit in de melk, bij een gelijke melkgift. Dat leidt ertoe dat de excretie van stikstof en fosfaat per kilo vet en eiwit lager wordt. Op deze manier kunnen we de milieugebruiksruimte van ons bedrijf beter benutten. Ik denk dat het voor elke melkveehouder interessant is om te selecteren op koeien, die zo veel mogelijk vet en eiwit per kilo fosfaat of stikstof leveren. Het zou als kengetal op het mpr-formulier niet misstaan.”

Van Zessen zet ook stappen met zijn deelname aan agrarisch natuurbeheer en hij heeft huisverkoop van zuivelproducten. “Daarmee zijn we begonnen in coronatijd toen we merkten dat daar belangstelling voor was.” Klanten kunnen nu uit twee automaten verse melk en zuivelproducten als yoghurt en vla aanschaffen. “Met de stappen die ik zet, wil ik dit stukje aarde waarop ik boer, zo schoon mogelijk achterlaten. Dat is mijn streven.”

Bedrijfsgegevens
Tijmen van Zessen heeft een melkveebedrijf in Lexmond, samen met zijn vader en moeder, en zijn vrouw Miranda. Het bedrijf ligt nabij een Natura 2000-gebied, reden om te extensiveren.

• 90 melkkoeien met 60 hectare grond (eigendom) en 4 hectare pacht
• jongvee-verzorging bij bedrijf in de omgeving
• twee melkrobots
• energieleverancier dankzij 840 zonnepanelen
• huisverkoop zuivelproducten en deelnemer agrarisch natuurbeheer.

Tijmen van Zessen: “We richten ons op het fokken van koeien met meer toegevoegde waarde. Concreet betekent het dat we fokken op meer vet en meer eiwit in de melk, bij een gelijke melkgift.”